Permacultuurcentrum
Den Haag

Al ruim 17 jaar zijn we met o.a. Permacultuur actief in de regio. De laatste jaren zijn we ook betrokken bij projecten elders in Nederland. Dat heeft jarenlange samenwerking opgeleverd en ook talloze ad hoc samenwerkingsverbanden. Dat is vaak heel organisch gegroeid en het heeft zo stilletjes aan tot heel veel leuke projectjes en initiatieven geleid.
Eigenlijk zie ik in het bovenstaande twee belangrijke thema's: Permacultuur en Samenwerken. We hebben daar heel wat te leren en af te leren. Dat zijn dan vaak veranderingen in ons zelf, maar ook de wereld en onze samenwerking heeft dat nodig.

zondag
14 december
workshop met
Niels Gorisse

[ Lees meer... ]

‍Zelfvoorzienend off-grid

Ga je een tiny house bouwen, emigreren, of wil je ecologisch biobased (ver)bouwen? Of wil je gewoon meer begrijpen van duurzame en klimaatbewustere oplossingen? Dan is deze cursus voor jou.
In deze cursus zelfvoorzienend off-grid leer je overzicht en basisbegrippen over off-grid warmte en verwarming, zonnepanelen en off-grid electriciteit, regenwater opvang, waterfiltering, ecologische isolatie, zonneboilers, helofytenfilters, composttoiletten, ecologisch bouwen, en meer. Je leert hoe én waarom je zou kiezen voor duurzaam de basisbehoeften warmte, energie, water, toilet aanpakken..

vrijdag
19 december
workshop met
Taco Blom

[ Lees meer... ]

‍Enten van Fruitbomen en vermeerderen Kleinfruit

Enten, stekken, afleggen en snoeien. Als je fruit uit je tuin wilt zijn er talloze mogelijkheden. Maar hoe doe je dat? Fruitgewassen tot productiviteit brengen vraagt kennis, inzicht en ervaring. De juiste rassen, de juiste onderstam, de juiste plaatsing, het juiste onderhoud en verzorging! Snoeien, leifruit, enten enz Theorie en praktijk: je maakt je eigen ent om mee te nemen.

.

vrijdag
9 januari 2026
workshop
met Taco Blom

[ Lees meer... ]

‍Van Snoeien naar niet meer Snoeien

Hoe snoei je zodat je kunt stoppen met snoeien.
Het snoeien van onze fruitbomen is niet altijd ideaal. Een fruitboom is op zijn best als die op een natuurlijke wijze kan groeien. Snoeien volgens de boeken leidt meestal tot de noodzaak te blijven snoeien. En je bent ook niet altijd blij met de bijwerkingen.
Met snoeien wordt veel verstoord zoals het hormoonhuishouden van je boom? Hoe herstel je dat?

zaterdag
10 januari
introdcutie
Docenten team

[ Lees meer... ]

‍Introductie tot Jaaropleiding 2026

Tijdens de opleiding ontdek je hoe je permacultuur op een haalbare, praktische manier kunt integreren in jouw dagelijks leven.

Niet per se met het doel om volledig zelfvoorzienend te worden, maar om vanuit permacultuurprincipes te leven - in je tuin, op je balkon, in je buurt of binnen je gemeenschap.

Op deze avond kun je kennismaken met enkele leden van het docententeam en krijg je uitleg over wat je wel en niet mag verwachten van de opleiding en wat je ermee kunt doen. 
De avond is gratis. Wel even aanmelden.

zaterdag 17 januari
workshops met
Menno Swaak

[ Lees meer... ]

‍De Kringlooptuin: Zelf Composteren

Het Nieuwe Goud wordt het wel genoemd: het 'afval' uit onze tuinen en keukens. Waarom zou je elke dag je keukenresten afvoeren en elk jaar je tuinresten om dan elk jaar weer nieuwe compost aan te voeren. Zorg voor een kringloop dicht bij huis en creëer hoogwaardige compost.
Daarmee kan je de bodem van je (moes)tuin, balkonbakken en kamerplanten verrijken.
We kijken ook naar verschil in compost voor de moestuin en het vaste planten deel.

zaterdag
31 januari 2026
workshop
met Taco Blom

[ Lees meer... ]

‍Zaaien en Oogsten,
Teeltplan voor het hele Jaar

Hoe haal je zo veel mogelijk oogst uit je tuin, ook als je maar weinig ruimte hebt. In permacultuur is de aandacht vooral gericht op vaste planten, struiken en bomen. Maar we zijn voor ons voedsel nog voor een groot deel afhankelijk van de moestuin, het deel van de tuin waar we eenjarige groenten verbouwen. Dat zijn pioniersplanten, die een andere aanpak verlangen dan het vaste planten deel. Als je het hele jaar rond, ook in de winter, je zelfgekweekte groente wilt kunnen oogsten moet je op tijd beginnen met plannen en planten

vrijdag
6 februari
start opleiding met Docenten team

[ Lees meer... ]

‍Permacultuur Jaaropleiding 2026

Ontwerp jouw leven met permacultuur
De belangstelling voor permacultuur groeit. In een snel veranderende wereld verlangen steeds meer mensen naar een natuurlijke, toekomstbestendige manier van leven. Permacultuur biedt visie én praktische handvatten om dat verlangen om te zetten in actie.
Tijdens deze opleiding ontdek je hoe je permacultuur op een haalbare, praktische manier kunt integreren in jouw dagelijks leven.

Niet per se met het doel om volledig zelfvoorzienend te worden, maar om vanuit permacultuurprincipes te leven - in je tuin, op je balkon, in je buurt of binnen je gemeenschap.

Van gezonde bodem tot slimme plantenkeuze, van waterbeheer tot lokale economie: je leert concrete, toepasbare methodes om je leefomgeving veerkrachtiger, groener en zinvoller in te richten.

vrijdag 27 februari
workshop met
Taco Blom

[ Lees meer... ]

Plantengemeenschappen

Wat is het nut van plantengemeenschappen in permacultuur?
Plantengemeenschappen gaan niet over combinatie, maar het is een uniek ecosysteempje om een tuin gezond en ziektevrij te houden. Het is gebaseerd op hoe de natuur werkt.

Plantengemeenschappen zijn essentieel om een gezonde tuin te krijgen met vaste planten, klimmers, struiken en bomen.

Je leert deze dag in je tuin te kijken naar de gemeenschappen die daar nodig zijn.

Een workshop waar nog niks van te vinden is op het internet en waar over een niet al te lange tijd een werkboek verschijnt.

zaterdag
28 februari 2026
workshop
met Taco Blom

[ Lees meer... ]

‍Water in de kleine en grote Tuin

Water is van levensbelang en wordt het goud van de toekomst.

Om water goed op te slaan in de bodem of in de tuin zijn er veel mogelijkheden. De uitdaging van deze tijd is om extremen te dempen met een uitgekiend water systeem. 

Watermanagement, wateropvang, waterberging, vijvers, waterkwaliteit d.m.v. van waterplanten Theorie en voorbeelden van praktische toepassingen en oplossingen.

vrijdag
3 april 2026
workshop
met Taco Blom

[ Lees meer... ]

‍Eetbare Siertuin met ook Eetbare Bloemen

Een eetbare siertuin is een aanwinst voor je huis. Normaal wordt de tuin gezien als 2 woonkamer. Met een eetbare siertuin krijg je er niet alleen een tweede woonkamer bij, maar ook een tweede keuken waar je gezonde producten uit kunt oogsten zonder dat de sierwaarde van de tuin achteruit gaat  
Bij de prijs van de workshop zijn 3 eetbare sierplantjes inbegrepen..

Zakboek voor de kringlooptuin

Stap voor stap compost maken en creatief aan de slag met tuinresten

Gezonde bodem, gezond voedsel, gezon

Samen op pad naar een diverser landschap

de toekomst
Van kinds af aan dwaalde Arjen van Buuren door bossen en weilanden, verwonderd over de natuur om hem heen. Deze jeugdige fascinatie groeide uit tot een levenslange ontdekkingsreis vol praktische en theoretische inzichten, opgedaan in samenwerking met openhartige boeren, bevlogen onderzoekers en innovatieve werkgevers.!

In *Samen op pad naar een diverser landschap* deelt Arjen zijn unieke ervaringen, opgedaan in Ierland en Nederland, waar hij de theorie in praktijk bracht en twee gangbare bedrijven omvormde tot een duurzaam gemengd bedrijf op Landgoed Velhorst.  

Duurzaam snoeien - met respect voor plant en dier

Een snoeiboek? Jazeker! Maar dan wel een boek dat afwijkt van alle andere snoeiboeken. Snoeien is het leukste werk in een tuin. Helemaal als je amper ziet dat je gesnoeid hebt en je planten het veel beter doen. In dit boek hoef je niet te weten hoe jouw planten heten, maar je leert te kijken naar hoe de planten werken. Dit snoeiboek laat je begrijpen wanneer, waarom en hoe je moet snoeien. Uitgangspunt is de unieke natuurlijke vorm van een plant: hoe groeien ze en, ook belangrijk, hoe beïnvloeden ze elkaar in de groei.

De verhoogde moestuin

Maria Thun Zaaikalender 2026

Deze handige gids geeft per twee weken gedetailleerde adviezen over de optimale data en tijden voor het zaaien, planten, verzorgen en oogsten om je te helpen gezondere planten te kweken en hogere opbrengsten te krijgen. De informatie is in één oogopslag te zien en elke pagina is voorzien van duidelijke symbolen en uitleg in full colour.

Met meer unieke details dan welke andere maankalender dan ook, biedt deze gids tevens informatie over:
• Werken met bijen
• Ongediertebestrijding
• Biodynamische preparaten 

Natuurgids knoppen en twijgen

Herkenning van inheemse bomen en struiken

Met deze handzame gids kunnen aan de hand van knoppen en twijgen meer dan 150 soorten bomen en struiken herkend worden, wanneer deze geen bladeren of bloemen hebben. Een eenvoudige tabel met veel foto's maakt het makkelijk de soorten op naam te brengen. Daarnaast beschrijft de auteur alle bomen en struiken uitvoerig; deze soortbeschrijvingen bevatten vier tot acht foto's van de knoppen en twijgen voor een trefzekere determinatie

De klootzakkenboom

Waarom ik een voedselbos begon en wat er daarna allemaal misging (oké, soms ook goed)
Heb je flinke zorgen over het klimaat of de agro-industrie? Thijs Goverde ook. Hij koopt twee hectare grond en begint een voedselbos. In razend tempo leert hij dealen met eigenwijze gewassen, schimmels, slakken, jagers en bevers.
In De klootzakkenboom schrijft Goverde in twintig heerlijke hoofdstukken even luchtig als boos, even pijnlijk als vermakelijk over zijn voedselbos en de wereldwijde landbouwontwikkelingen die daarmee samenhangen. Wetenschappelijk tekenaar Bas Blankevoort brengt de klootzakkenboom en andere planten uit dit boek scherp in beeld. 

Als vrouwen de aarde dragen

Een ode aan de vrouwelijke kracht

In Als vrouwen de aarde dragen neemt Sharon Blackie je mee op een betoverende reis naar een diepere verbinding met de natuur, oude mythen en een vernieuwde, krachtige vrouwelijkheid. Met haar poëtische en meeslepende schrijfstijl weeft ze persoonlijke verhalen, Keltische legendes en filosofische inzichten samen tot een inspirerende oproep om opnieuw te wortelen in de aarde – en in onszelf.

Blackie laat zien dat de moderne wereld vrouwen heeft losgemaakt van hun ware essentie. Door de verloren wijsheid van inheemse tradities en de cyclische kracht van de natuur te omarmen, kunnen vrouwen niet alleen zichzelf, maar ook de wereld helen.

De stad is (g)een bos

Bomen voor een leefbare omgeving. 
We weten het allemaal al lang: de klimaatverandering maakt van de steden hitte-eilanden. Tijdens de warmste dagen is het er 3 tot 5 °C warmer dan op het platteland. Het verschil tussen schaduwplekken onder bomen en straten in de volle zon is nog vele malen groter. Bomen geven koelte en zijn de natuurlijke airconditioners. Maar ze slaan ook koolstof op en het is bewezen dat groene omgevingen goed zijn voor het mentale welzijn. En toch! Dagelijks hoor je verhalen over hoe oude bomen gekapt worden omdat ze in de weg staan voor infrastructuurwerken, of omdat overhangende takken de bewoners zorgen baren of de zonnepanelen van de buren te weinig licht krijgen

P‍ermacultuurcentrum Den Haag / Permcultuur Nu!
www.permacultuur.nu     info@permacultuur.nu  06-26130464
postadres:
Groot Hertoginnelaan 249, 2517  ET Den Haag
bezoekadres (na afspraak):
Eetbaar Park, ingang Vreeswijkstraat.

De Permacultuur Boeken Collectie
webwinkel voor boeken (Engels en Nederlands) over Permacultuur, Voedselbossen en Transitie beweging
www.permacultuurboeken.nl -
winkel@permacultuurboeken.nl‍