Enige voorspellingen voor 2019

Een inkijkje in het jaar 2019

toen we het jaar 2018 ingingen had ik het gevoel: dit is een cruciaal jaar, een soort laatste kans om de teloorgang aan bodemvruchtbaarheid en biodiversiteit om te buigen en de impact van weersextremen binnen hanteerbare marges te houden. Wat we in dat jaar hadden en moeten kunnen doen is niet of nauwelijks gedaan.

Er worden wel stappen gezet in de goede richting, maar ook net zovele stappen zijwaarts, en het was bij lange niet genoeg.

Als ik vanuit overzicht kijk zie ik drie prioriteiten voor het komende jaar:
Op de eerste plaats: herstel en behoud van biodiversiteit
Op de tweede plaats: daarin geïntegreerd voedselproductie
En op de derde plaats: educatie en recreatie
Voor de jaren daarna kunnen vier, vijf en zes aan de orde komen:
Op vier: herinrichting van ons landschap en groene omgeving; opstarten van voedselproductie daarin
Op vijf: realiseren van opslag en distributie
En zes: het laten ontstaan van een ondersteunende, regionale economie

Ook in 2019 wordt het steeds duidelijker dat de wijze waarop we met onze Aarde om zijn gegaan en omgaan enorme negatieve impact heeft op biodiversiteit en voedselproductie door toenemende weersextremen: natte en droge perioden, hitte e.d. en verdergaande erosie en degradatie van vruchtbare bodems door modderstromen, ontbossing, moderne landbouw en verstedelijking.

En door al die doem heen krijgen we ook voorbeelden te zien van het herstellend vermogen van de Natuur en gelukkig ook vaak dankzij de positieve samenwerking van mens en natuur. Dus laten we op weg gaan van 'hel en verdoemenis' naar 'hemel op aarde'.

Noodzakelijke, gewenste en te verwachten ontwikkelingen voor dit jaar zijn:

Gemeente Den Haag laat haar angst voor Natuur geleidelijk los.
In het vierde kwartaal komt er ruimte voor een nieuwe koers in Den Haag voor veel meer natuur in het openbare groen. Waar de laatste tien jaar systematisch het natuurlijke groen weggezuiverd is en vervangen is door arm, strak, waarschijnlijk onderhoudsarm groen en keurige, maar onnatuurlijke bedden en perken, komen er weer stukken perk en park waar de natuur ook zelf mag beslissen wat ze wil groeien en hoe ze het wil.

Het zijn burgerinitiatieven die de veranderingen inzetten.
In het tweede kwartaal is er opnieuw een oprisping van enthousiasme en energie om veel meer met, in en voor onze leefomgeving te doen. Zoiets komt en gaat in golven en elke opwaartse golf helpt ons stapjes verder. En waar idee en visie nog snel en flexibel zijn, wordt het bij de realisatie al moeilijker en trager, want de dagelijkse realiteit is weerbarstig en stroperig.

Iets meer dan tien jaar geleden, met de heropleving van natuurlijk moestuinieren en aandacht voor een meer duurzame leefstijl (peakolie en klimaatverandering waren toen hèt thema) en door de positieve respons van veel mensen daarop, waren we hoopvol. Een citaat uit die tijd van journalist Rudi Dhont over de toen opkomende Transition Movement sprak en spreekt mij nog steeds zeer aan: "Op tal van plaatsen praten mensen niet alleen over verandering. En doen ze ook niet meer de moeite om de burchten van de gevestigde belangen (vruchteloos) te bestormen. Ze stappen gewoon resoluut de andere kant op, in de richting van een nieuwe en leefbare toekomst...".
Er is sindsdien wel het een en ander ontstaan en deels ook gebleven, een aantal initiatieven zijn gestrand of in kleinere vorm geëindigd.

Door de toenemende complexiteit van de samenleving verliezen overheden steeds meer hun grip op de maatschappelijke processen en zullen zij veel meer aan burgers moeten en willen overlaten. In de niches die zo ontstaan gaan kleine sociale en economische ecosystemen groeien en bloeien. En die kunnen we met wat gezond verstand en burgerzin aaneenschakelen tot een hecht systeem waarin de burger weer zicht heeft op en controle over zijn voedsel.
Een voorwaarde voor welzijn, gezondheid en vrede.
En dat is wat ik ons wens voor dit Nieuwe Jaar.